N [son güncelleme 21 Mart 2016]

N (kıs) [N] Balık sayısı için kullanılan kısaltma. Örnek; N_t = ‘t’ anındaki balık sayısı.

n.n. (kıs) [nomen novum] ® n. nov.

n.nov. (kıs) [nomen novum] ® Yeni isim.

n.v. (kıs) [non viso] ® non viso.

N₂ (kıs) [Nitrogen (N₂)] Azot gazının simgesi.

nabız [pulse] Düzenli atış. Kalp atışı.

nadir [nadir] 1- Yeryüzü, ayak tarafı. Bir gözlemci eline bir çekül alıp sarkıttığı zaman çekül yerin merkezine doğru yönelir. Buna çekül doğrultusu denir. Çekül doğrultusu gök-küreyi iki noktada keser. Bunlardan birine başucu ya da zenit diğerine ayakucu ya da nadir noktası denir.

nadir [rare] 2- Az bulunan.

nafaka göçü [alimental migration] ® Beslenme göçü.

NAFO (kıs) [Northwest Atlantic Fisheries Organization] Kuzeybatı Atlas Okyanusu Balıkçılık Örgütü.

nakli tür [transferred species, transplanted species] Bilerek ya da kazaen insanlarca taşınarak bir suya salıverilen herhangi bir tür.

nano [nano] 1- 10 üzeri eksi 9 (10^-9)

nano [nano] 2- Cüce.

nanoplankton [nano-plankton] Planktonun boyları 5µ-50µ arasında olan kısmı.

Nansen [Fridtjof Nansen] Norveçli kaşif, bilim adamı ve diplomat olan Nansen Oslo’da doğdu ve Oslo yakınında öldü (1861-1930). I. Dünya Savaşı tutsaklarının değiş tokuşundaki çalışmaları nedeniyle 1922’de Nobel ödülünü aldı. Kuzey Kutbu’nun keşfinde bulundu ve ilk kez derin kutupsal basenin varlığını gösterdi. Nansen zooloji profesörü ve okyanus bilimciydi. Akışkanlar ve gözeler arası sinir ağları çalışmalarıyla ünlendi. Ekman sarmalına katkıda bulundu. Kendi adıyla anılan deniz suyunu örnekleme kabını buldu. Bu kap Nansen şişesi adıyla da anılmaktadır.

Nansen kabı (şişesi) [Nansen bottle] ® Nansen şişesi.

Nansen şişesi (kabı) [Nansen bottle] Deniz çalışmalarında istenilen derinlikten su örneği almaya yarayan alet.

nasır (nasırlanma) [callus, callosity] Sarmal eksenin kabuk ağzında (açıklığında) olup göbeği gizleyen ya da onu az ya da çok tamamıyla kaplayan oluşum. Kabuk içi katmanının görünüşü.

nasırlanma [callosity] ® Nasır.

Nassa inflata (?) [changeable nassa] ® Nassarius mutabilis.

Nassa reticulata (?) [netted nassa] ® Hinia reticulata.

Nassariidae (?) [mud snails (usa); dog whelks (uk)] Küçük kabuğun sarmalı iyi gelişmiştir. Nassariidae ailesi, dünyanın tüm okyanuslarındaki ılıman ve tropik sularına yayılmış, 300’den fazla türü barındırmaktadır. Kumlu çamurlu tabana yarı gömülü yaşarlar. Etoburdur. Akdeniz sular sisteminde 23 türü rapor edilmiştir.

Nassarius corniculus (?) [horned nassa] İnfralitoralda kayalık, çamurlu tabanda yaygındır. Boyu en çok 1,8 cm;çapı 1 cm olabilir. Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarında bulunur.

Nassarius cuvieri (?) [Cuvier’s nassa] Sin. Hinia costulata. Cirkalitoralın kumlu tabanında barınır. Boyu en çok 1,7 cm, çapı 0,8 cm olur. Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarında bulunur.

Nassarius mutabilis (?) [changeable nassa] Sin. Sphaeronassa mutabilis; Nassa inflata. Kabuk oval, döngüler basamaklı olup dışbükey urludur. Dikiş izi belirgindir. Kabuk ağzı kapaklı nasırsı ve ovaldir. Rengi bej, sarımsı esmerdir. Boyu en çok 3,8 cm, çapı 2,3 cm'dir. İnfralitoralın kumlu çamurlu tabanında yaygındır. Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarında bulunur. Avcılığı vardır.

Natica alderi (?) [pretty moon-shell] ® Lunatia pulchella.

Natica hebraea (?) [Hebrew moon-shell] ® Naticarius hebraeus.

Natica josephinia (?) [Josephine's moon-shell] ® Neverita josephinia.

Natica maculata (?) [Hebrew moon-shell] ® Naticarius hebraeus.

Natica millepunctata (?) [thousand-spotted moon-shell] ® Naticarius stercus-muscarum.

Natica poliama (?) [pretty moon-shell] ® Lunatia pulchella.

Natica pulchella (?) [pretty moon-shell] ® Lunatia pulchella.

Naticarius dillwyni (?) [Dillwyn’s moon-shell] Yaygın tür değildir. Kumlu çamurlu tabanda yaşar. Boyu en çok 2 cm; çapı 1,6 cm olabilir. Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarında bulunur.

Naticarius hebraeus (?) [Hebrew moon-shell] Sin. Natica hebraea; Natica maculata. Kabuk kısa kuleli küre şeklindedir. Son sarmal tur çok gelişmiştir. Göbeklidir. Rengi beyaz bej olup fonda şekilsiz lekeler yer alır. Boyu en çok 5,5 cm; çapı 5,1 cm olabilir. Yaygın türdür. Kumlu ya da kumlu çamurlu tabanda yaşar. Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarında bulunur. Avcılığı vardır.

Naticarius intricatoides (?) [ribboned moon-shell] ® Naticarius vittatus.

Naticarius millepunctatus (?) [thousand-spotted moon-shell] ® Naticarius stercus-muscarum.

Naticarius stercus-muscarum (?) [thousand-spotted moon-shell] Sin. Natica millepunctata; Naticarius millepunctatus. Kabuk küre şekillidir. Sarmal turları yassıdır. Rengi bej gölgeli, beyaz süslemelidir. Boyu en çok 3,7 cm, çapı 5,3 cm olur. Yaygın türdür. Kumlu, kumlu çamurlu tabanda 20 - 100 m derinliklerde yaşar. Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarında bulunur. Avcılığı vardır.

Naticarius vittatus (?) [ribboned moon-shell] Sin. Naticarius intricatoides. Nadir türdür. Boyu en çok 1,8 cm; çapı 1,7 cm olabilir. Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarında bulunur.

Naticidae (?) [moon snails; necklace shells] Kabuk küre şeklinde, bazen basıktır. Kabuk ağzı açıklığı değirmi olup kanalsızdır; genellikle göbeklidir. Ailenin sığ, temiz deniz tabanında yaşayan 200'ün üstünde türü vardır. Etoburdurlar. Kendilerini gömerler. Özellikle Bivalvia ile beslenirler. Delicidir. Eşeyler ayrıdır. Döllenme içte gerçekleşir. Akdeniz sular sisteminde 22 türü rapor edilmiştir.

Naucrates ductor (maltapalamudu, klavuz balığı) [pilotfish] Mercan resifleriyle ilişkilidir. 0-30 m derinliklerde bulunur. Boyu TL=70 cm olabilir. Balıkçılığı önemsizdir. Köpekbalıkları ve diğer büyük kemikli balıklar ve kaplumbağalarla birlikte dolaşır. Onların besin artıkları ya da dış asalakları (parazitleri ile) beslenir. Genç bireyleri deniz analarıyla (medüzlerle) birliktedir.

nauplius [nauplius] Kabukluların (Crustacea) ilk kurtçuk (larva) evresi.

Nautilus [?] Yumuşakçalar (Mollusca) kabilesi, Kafadanbacaklılar (Cephalopoda) sınıfı, Nautiloidea altsınıfı, Nautilida takımı, Nautilina alttakımının Nautilidae ailesinin 9 türü kapsayan bir cinsidir. Nautilidae eski bir aile olup günümüzde yaşayan fosil olarak da anılmaktadır. Kafadanbacaklıların özelliklerini taşır ancak dokunaçları 19 adet kadar olup diğerlerinden daha fazladır. İki çift solungaç ve üstünde 9 diş bulunan dişli-dili (radulası) vardır. Aile bireylerinin en küçük türü 16 cm ve çoğunluk 20 cm boyundadır. Kabuğu logaritmik sarmaldır (helezondur). Yüzmek için su fışkırtır. Odacıklarındaki gaz miktarını ayarlayarak suda istediği derinlikte kalır ve batmayı önler. Basınca fazla dayanıklı değildir. Çoğunlukla 600-800 m derinlikte kalır ama beslenmek, çiftleşmek ve yumurtlamak için gece 200 m derinliğe kadar yükselir. Küçük balık, karides ve yengeçle beslenir. Diğer kafadanbacaklıların aksine gözleri iyi görmez. Eşeysel çiftyapısallık (seksüel dimorfizm) gösterir. Yumurtlamayla çoğalır. Yaşamı boyunca birçok kez ancak yılda bir kez yumurtlar (iteroparity). Ömrü 20 yıl kadardır.

naylon balığı [redcoat] ® Sargocentron rubrum.

nefelometre [nephelometer] Ortamda dağılmış askı maddeleri (bulanıklığı) birden çok açıdan ölçen optik tabanlı alet.

nefes deliği [spiracles] Keskisolungaçlılarda (Elasmobranchii) yani köpek balıkları ve vatozlarda her iki gözün arkasında yer alan deliklere denmektedir. Bu deliklerden Keskisolungaçlılar dinlenme anında solungaçlarına su fışkırtırlar.

nefridyum [nephridium] Omurgasız hayvanlardaki ilkel böbrek.

nehir ağzı [river mouth] ® Irmak ağzı.

nehir havzası [river basin] ® Irmak havzası.

nehir minogra balığı [European river lamprey] ® Lampetra fluviatilis.

nehircil [riverine] ® Irmakçıl.

nekrofaji [necrophagy] Kadavrayla, leşle beslenme.

nekropsi [necropsy] Ölüm nedenini bulmak için ölmüş hayvanlar üzerinde yapılan incelemedir. Çoğunlukla soyu tehdit ve tehlike altındaki türlerin ölüm nedenlerinin anlaşılması için örneğin deniz memelilerinde (yunuslar, foklar ve diğer canlılarda da - kaplumbağalar) uygulanmaktadır. Uzman otopsi merkezi Hollanda’dadır. Türkiye’de ise birkaç eğitim görmüş eleman bulunmaktadır. ® Otopsi.

nekton [nekton] Aktif yüzen ve akıntılardan bağımsız yer değiştirebilen görece büyük (2 cm - 20 m) organizmalar. Örnek; balıklar.

nem [humidity] 1- Su buharının havadaki miktarı.

nem [moisture] 2- Belirli bir hacimdeki havanın içinde çeşitli hallerde bulunan su miktarını belirten terim.

Nemalion helminthoides (?) [sea spaghetti] Sin. Nemalion multifidum. Ortak tabanlı az dallı kırmızı algdir. Jöle kıvamında ve şerit yapılı olup çok eksenlidir. Büyüme uçta gerçekleşir. Üreme trigenetik döngülüdür. Boyu 10 - 20 cm arasındadır. Orta litoral katmanda yaşar. Türkiye'nin Karadeniz ve Ege kıyılarında bulunur. Hasadı elle yapılır. Besin olarak Japonya'da kullanılmaktadır.

Nemalion multifidum (?) [sea spaghetti] ® Nemalion helminthoides.

nematosist [nematocyst] Epitel hücreleri arasındaki ısırgan organ. Medüzler ve bazı poliplerde bulunur. ® Yakıcı göze.

nemli [humid] Su bütçesinde fazlalık olan (çok yağış alan) iklim. Örnek; Karadeniz.

nemli topak [moist pellet] Nem oranı %30 civarında olan balık yemi. İçerisinde öğütülmüş, ezilmiş balık gibi yaş maddelerin yanında balık unu gibi kuru katkı malzemesi, vitamin, mineral ve bunların yapışmasını sağlayan bağlayıcıların da bulunduğu yem.

neo- (önek) [neo-] Yeni.

Neogobius eurycephalus (kocabaş kayabalığı, sarı kayabalığı, kayabalığı) [mushroom goby] Tabansaldır (demersaldır). Acı-suya girer. Boyu TL=20 cm olabilir. Nadiren tatlı-suya girer.

Neogobius fluviatilis fluviatilis (tatlısukaya balığı, kum kayabalığı, siyah kayabalığı, tatlısukayası balığı, kayabalığı) [monkey goby] Tabansal-yüzücüdür (bentopelajiktir). Tatlı-su ve acı-suda bulunur. Boyu TL=20 cm kadar olabilir. Ticari balıkçılığı önemsizdir.

Neogobius gymnotrachelus (sarıkaya balığı, kayabalığı) [racer goby] Tabansal-yüzücüdür (bentopelajiktir). Tatlı-su ve acı-suda bulunur. Boyu TL=16 cm kadar olabilir. Kumlu ve çamurlu zeminde rastlanır.

Neogobius kessleri (kalınbaşlı kayabalığı, kaya balığı) [bighead goby] Tabansal-yüzücüdür (bentopelajiktir). Tatlı-su ve acı-suda bulunur. Boyu TL=22 cm kadar olabilir. Ticari balıkçılığı vardır.

Neogobius melanostomus (kayabalığı, kumkaya balığı, kum balığı, kumkayası balığı, benekli kaya balığı) [round goby] Tabansaldır (demersaldır). Tatlı ve acı-suya girer. Boyu TL=25 cm kadar olabilir. 4 yıl yaşayabilir. 0-30 m derinliklerde rastlanır. Ticari balıkçılığı vardır. Yumurtaları tabansaldır. Erkek yeni kuşağı genç birey haline gelene kadar korur ve üreme dönemi sonunda ölür. Soyunun durumu hakkındaki bilgi yetersizdir. Gizil (potansiyel) zararlıdır.

Neogobius platyrostris (yassıbaşkaya balığı, sarı kayabalığı, kayabalığı) [flatsnout goby] Tabansaldır (demersaldır). Acı-suya girer. Boyu TL=22-23 cm kadar olabilir. Kayalıklar arasında bulunur.

Neogobius ratan ratan (kayabalığı) [ratan goby] Tabansaldır (demersaldır). Acı-suya girer. Boyu TL=20 cm olabilir. Yakın kıyıda taş ve çakıl üstünde bulunur.

Neogobius syrman (kaya balığı) [syrman goby] Tabansaldır (demersaldır). Acı-suya girer. Boyu TL=24 cm olabilir. Kumlu, çamurlu tabanda rastlanır. Bazen tatlı-suya girer. 1-2 yılda cinsi olgunluğa ulaşır.

Neojen [Neogene] Otlar çağı olarak anılan 23-2 milyon yıl öncesi dönem.

Neolitik çağ [Neolithic age] 10 bin yıl öncesinden başlayan çağ. Cilalı taş devri.

neoplast [neoplast] Su yosununu (alg) karakterize eden canlı hücresinde yer alan birçok organel (plastid).

Neopycnodonte cochlear (?) [spoon oyster] Sin. Pycnodonta cochlear. Kabuklar farklıdır. Dış kenarlar değişkendir. Sol kabuk kancası yakınından tabansal malzemeye yapışıktır. Sağ kabuk (planokonkav'dır; yüzü düz diğer yüzü içbükeydir). Kabuk incedir. Eklem dişsizdir. Tek kas izi bulunur. Dışı bejden esmere içi beyazdan pembeye çalar. Boyu en çok 8,5 cm, sıklıkla rastlanan boyları 4 - 5 cm kadardır. 25 m ile 1,500 m'ler arasında sert tabana yapışıktır. Alt cirkalitoralda bolcadır. Türkiye'nin batı Akdeniz ve Ege kıyılarında bulunur. Avcılığı tesadüfidir

Neorossia caroli (?) [Carol bobtail] 300 - 800 m'lerde bentiktir. Boyu en çok 5,5 cm (manto boyu) olabilir. Türkiye'nin Antalya Körfezi kesiminde bulunur. Avcılığı vardır.

Nephropidae (ıstakozgiller) [lobsters] Orta boyda kabuklulardan olup kabukları kalkerlidir. Karapaks silindir biçimlidir. Yürüme bacaklarının ilk 3 çifti gerçek kıskaçla (pençeyle) tamamlanmıştır; ilk çift ve özellikle de kıskacı aşırı gelişmiştir. Rengi değişkendir. Akdeniz'deki 2 türü gel-git kuşağından 800 m derinliğe kadar yayılır. Her ikisi de tabansaldır (bentiktir). Çamurlu ve kayalık abanı seçerler. Gömülü ya da oyuklarda yaşarlar. ® Homaridae.

Nephrops norvegicus (ıstakoz) [Norway lobster] Karapaks tüylüdür, boylamasına keskin dikenlidir. Rengi pembedir. Farklı irilikteki kıskaçlar ile bacakların bilek kısmı koyu turuncu lekelidir. Boyu en çok 24 cm; sıkça rastlanan boyu ise 19 - 19 cm arasındadır. Kumlu-çamurlu ve çamurlu tabanda 20 m ile 800 m arasındaki derinliklerde yayılır ancak çoğunluğu 100 m ile 300 m arasında barınır. Çamura gömülür. Türkiye'nin Kuzey Ege kıyılarında bulunur. Gündüz kıta bayırında avlanır. Gece avcılığı ile gün ağarırken yapılan avcılık etkindir.

Neptun [Neptune] Poseydon eşdeğeri Roma deniz tanrısı.

Nereis [Nereis, nereid] Yassı denizkurdu. ® Nereis diversicolor.

Nereis diversicolor (yassı denizkurdu) [Nereis, nereid] Sığ, kumlu, çamurlu, mil bulunan tabanda yaygındır. En çok 15 cm boya ulaşır. Metrekarede 3,000-4,000 birey bulunabilir. Tabanda U ya da Y şeklindeki kanallarda yaşar. Kanallar çok kollu ve 40 cm derin olabilir. Et-ot-obur (omnivor) ve deritivordur. Artık malzemenin kullanımı ve tabanın eşilmesi ve havalandırılmasını sağlar.

neritik [neritic] Kıta sahanlığı üzerindeki sığ suyla ilgili.

neritik bölge [neritic region] Kıta sahanlığındaki su kütlesi. Kıyı ile ilişkili bölge.

neritopelejik [neritopelagic] Kıta sahanlığı üzerindeki sığ sularda bulunan.

Nerophis lumbriciformis (kuyruksuzdeniziğnesi balığı) [worm pipefish] Tabansaldır (demersaldır). Boyu TL=15 cm, dişiler 17 cm olabilir. 30 hatta 50 m derinliğe kadar taşlar arasında bulunur. Yazın yumurtlar. 2 yaşında olgunlaşır. Canlı doğurucudur (ovovivipardır). Kurtçuklar erkeğin karın kısmına yapışır. Yumurtaları erkek kuyruğu altındaki kesede taşır.

Nerophis maculatus (kuyruksuzdeniziğnesi balığı, deniziğnesi) [spotted pipefish] Tabansaldır (demersaldır). Boyu TL=30 cm olabilir. Kıyısal ve canlı doğurucudur (ovovivipardır). Yumurtaları erkek kuyruğu altındaki kesede taşır.

Nerophis ophidion (kuyruksuzdeniziğnesi balığı, deniziğnesi) [straightnose pipefish] Tabansaldır (demersaldır). Acı-suya girer. Boyu TL=29 cm dişi 30 cm olabilir. 2-15 m derinliklerde rastlanır. Balıkçılığı yoktur. Zostera çayırları arasında bulunur. Canlı doğurucudur (ovovivipardır), yumurtaları erkek kuyruğu altındaki kesede taşır.

nesil [generation] ® Kuşak.

neşter [bisturi] Bıçak şeklinde küçük kesici cerrahi alet.

Neşterbalığıgiller [lancetfishes] ® Alepisauridae.

net ağırlık [net weight] Balığın kendi ağırlığı. Ağırlık eksi dara.

net üretim [net production, total production] 1- Belirli bir sürede stokta artan toplam vücut kütlesi.

net üretim [net production] 2- Brüt üretim eksi solunum.

neta [clean tidy] Denizcilikte tehlikesiz, güvenli anlamında iletişim sözü.

nete [clean tidy] ® Neta.

Neverita josephinia (?) [Josephine's moon-shell] Sin. Natica josephinia. Kabuk oval ve yassıdır, kule zar zor görülür. Rengi gri-bejdir. Boyu en çok 2,8 cm; çapı 3,6 cm olabilir. Kumlu çamurlu tabanda 0 - 20 m'ler arasında yaşar. Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarında bulunur. Avcılığı vardır.

Nezumia aequalis (fare balığı) [common Atlantic grenadier] Göçmen olmayan taban-yüzücüdür (bentopelajiktir). Boyu TL=36 cm olabilir. 200-2,320 m derinliklerde rastlanır. Balıkçılığı önemsizdir.

Nezumia sclerorhynchus (fare balığı) [roughtip grenadier] Göçmen olmayan taban-yüzücüdür (bentopelajiktir). Boyu TL=36 cm olabilir. 130-3,200 m derinliklerde rastlanır. Balıkçılığı önemsizdir. Daha çok 450-730 metrelerde rastlanır.

nicel (kantitatif) [quantitative] Deney, gözlem, ölçme ve ölçüme dayalı sonucun sayılarla anlatımı.

Nika edulis (?) [nika shrimp] ® Processa edulis.

niktipelajik [nyctipelagic] Gece-palajik. ® Gece-yüzücü.

nil barbunyası [goldband goatfish] 1- ® Upeneus moluccensis.

nil barbunyası [Por's goatfish] 2- ® Upeneus pori.

Nil yumuşak kabuklu kaplumbağası [Nile soft-shelled turtle] ® Tryonix triunguis.

Nilbarbunyası balığı [asymmetrical goatfish] ® Upeneus asymmetricus.

niş [niche] 1- Bir türün işgal ettiği çevresel yer, alan. Küçük yaşam-alan. ® Ekolojik niş.

niş [niche] 2- Çekmecenin dibi. Canlının yaşamını sürdürebildiği en küçük ortam.

niş [niche] 3- Canlının yaşamını nasıl kazandığı yani yaptığı iştir.

niş örtüşümü [niche overlap] İki türün kaynak ihtiyaçlarının üst üste gelmesi, büyük ölçüde kesişmesi.

nişasta [amidon] Polisakkarit’dir (uzun-zincirli-moleküldür). Bu yedek karbonhidrat glükoz tabanlıdır, Chlorophyta’da bulunur; plastitlerin içerisine yerleşmiştir (intraplastidial).

nitel (kalitatif) [qualitative] Deney, gözlem, ölçme ve ölçüme dayanmayan sonucun sözel anlatımı.

nitelik [property] Fiziksel ya da kimyasal özellik.

nitrat [nitrate] Sularda besin tuzu (gübre) olarak bilinir (-NO₃).

nitrat ağılaması (nitrat zehirlemesi) [nitrate poisoning] Nitrat balıklar için amonyaktan az ağılıdır. Fakat yüksek konsantrasyonları tehlikelidir. 50 mg/l balıkların dayanabilecekleri en yüksek değerdir. Bu nedenle akvaryumda nitrat düzeyinin 25 mg/l’den az olmasına dikkat edilmelidir. Suyun nitrat düzeyinin yüksek olması akvaryumda artan alg büyümesinden anlaşılabilir. Aşırı nitrat + amonyak varlığında, basitçe akvaryum suyu değiştirilir.

nitrat giderme [denitrification] Nitrattaki azotu indirgeyerek ortamdan uzaklaştırmak.

nitrat giderme filtresi (denitrifikasyon filtresi) [denitrification filter] Anaerobik (oksijensiz) bakterilerle nitratı (NO₃) azot ve oksijene ayıran filtre.

nitrat zehirlenmesi [nitrate poisoning] ® Nitrat ağılanması.

nitratlama [nitrification] Amonyum’un örob (aerobe) nitrit ve nitrat bakterileri tarafından nitrit ve nitrat’a yükseltilmesi işlemi. Amonyom önce oksitlenerek nitrit bakterilerince (Nitrosomonas) nitrite dönüştürülür. Sonra nitrit (Nitrobacter tarafından) nitrata çevrilir.

nitrifikasyon [nitrification] ® Nitratlama.

nitrit [nitrite] İki oksijenli azot (-NO₂).

nitrojen [nitrogen (N₂)] Azot (gazı).

nm (kıs) [nautical mile] Deniz mili (1,852 m).

NOAA (kıs) [National Oceanic and Atmospheric Administration] Ulusal Okyanus ve Atmosfer Yönetimi.

Noctiluca (noktiluka) [?] Dinoflagellatlara ait birgözeli (birhücreli) algdir. Milyonlarcası sürüler halinde yüzer ve denizin kızarık gözükmesine neden olur. Yassı ve yuvarlak görünümlüdür. Tek ya da bazen daha çok kamçısı ile pervanemsi hareket eder. Gaz biriktirerek çökmesini ve istediği derinlikte kalmasını sağlar. Noctiluca dışbeslektir (hetretroftur). Boyu 1 mm kadar olabilir. Zoospor oluşturur. Her bir zoospordan yeni bireylerin çıkması olasıdır. Bir gözede yaklaşık 2,000 zoospor olabilir.

nokta [point] 1- Büyüklüğü olmayan fakat belirli bir yeri olan.

nokta [point] 2- İki doğrunun kesiştiği yer.

noktalı [punctuate, punctulate, dotted] Renk ya da yapı olarak noktasal benekli.

noktalıüzgün balığı [dotted dragonet] ® Callionymus risso.

noktasal kirlilik [point source pollution] Bir noktada oluşan kirlilik. Örnek; fabrika atık suyunun çıkış noktası.

noktiluka [Noctiluca] ® Noctiluca.

nokturnal [nocturnal] Gece aktif. Geceyle ilgili. Bir gece süren. ® Diurnal.

nom neglec. (kıs) [nomen neglectum] ® İhmali isim.

nom. abort. (kıs) [nomen abortivum] ® Düşük isim.

nom. alt. (kıs) [nomen alternativum] ® Seçenekli isim.

nom. ambig. (kıs) [nomen ambiguum] ® Şüpheli isim.

nom. collec. (kıs) [nomen collectivum] ® Ortak isim.

nom. conf. (kıs) [nomen confusum] ® nom. confus.

nom. confus. (kıs) [nomen confusum] ® Şaşırtan isim.

nom. conserv. (kıs) [nomen conservandum] ® Korunan isim.

nom. correc. (kıs) [nomen correctum] ® Düzeltilmiş isim.

nom. dub. (kıs) [nomen dubium] ® Kuşkulu isim.

nom. hybr. (kıs) [nomen hybridem] ® Kırma isim.

nom. illeg. (kıs) [nomen illegitimum] ® Yasadışı isim.

nom. illegit. (kıs) [nomen illegitimum] ® nom. illeg.

nom. imperf. (kıs) [nomen imperfectum] ® Eksik isim.

nom. inq. (kıs) [nomen inquirendum] ® Sorgulama ismi.

nom. inval. (kıs) [nomen invalidum] ® Geçersiz isim.

nom. inviol. (kıs) [nomen inviolatum] ® Eksiksiz isim.

nom. legit. (kıs) [nomen legitimatum] ® Yasal isim.

nom. monstr. (kıs) [nomen monstrositatum] ® Ucube isim.

nom. negat. (kıs) [nomen negatum] ® Reddi isim.

nom. non rite public. (kıs) [nomen non rite publicatum] ® Töredışı isim.

nom. nov. (kıs) [nomen novum] ® Yeni isim.

nom. nud. (kıs) [nomen nudum] ® Çıplak isim.

nom. null. (kıs) [nomen nullum] ® Sıfır isim.

nom. oblit. (kıs) [nomen oblitum] ® Unutulan isim.

nom. perfec. (kıs) [nomen perfectum] ® Kusursuz isim.

nom. praeocc. (kıs) [nomen praeoccupatum] ® Kullanılan isim.

nom. prot. (kıs) [nomen protectum] ® Himaye isim.

nom. provis. (kıs) [nomen provisorium] ® Geçici isim.

nom. rejic. (kıs) [nomen rejiciendum] ® Dışlanmış isim.

nom. reviv. (kıs) [nomen revivisco] ® Canlandırılan isim.

nom. subtit. (kıs) [nomen substitutum] ® İkame isim.

nom. superfl. (kıs) [nomen superfluum] ® Gereksiz isim.

nom. trans. (kıs) [nomen translatum] ® Aktarma isim.

nom. triv. (kıs) [nomen triviale] ® Lakap.

nom. veti. (kıs) [nomen vetitum] ® Yasak isim.

Nomeidae (Sürüklenirgiller) [drift fishes, driftfishes, cigarfishes] Actinopterygii -Işınlı-yüzgeçliler sınıfı, Levreksiler-Perciformes takımı, Sürüklenirgiller -Nomeidae ailesi 4 cinste (Cubiceps-10 tür, Nomeus-1 tür, Parapsenes-1 tür, Psenes-6) toplam 18 türü içermektedir. Tropik ve alt-tropik bölge sularında görülür. Akdeniz’de enderdir. En irileri 1 m boya ulaşır. Çoğunluk 15-20 cm’dir. Büyük plankton organizmalarıyla (deniz anaları) ve diğer askıdaki malzemeyle birlikte görülür. Okyanussal türlerdir. Üstte ya da orta derinlikte yüzücüdürler (pelajiktirler). Selentereler, zooplankton ve küçük balıklarla beslenirler.

nomen triviale [trivial name, ordinary name, common name] ® Lakap.

nomenklator [nomenclator] İsimlendiren, bilimsel isim veren.

nomenklatür [nomenclature] Bilimsel isimlendirme sistemi ve bu isimlerin kullanılması.

nominal av [nominal catch] ® İtibari av.

non al. (kıs) [non aliorum] Hayır. Ait olmayan.

non viso [non viso] Görülmemiş.

normal sürat [service speed] Başka türlü belirtilmediği sürece geminin yapacağı hız.

not [note] Kısa bilimsel yayın.

notokord [notochord] Omurgalılarda ilkel kıkırdak iskelet. Kıkırdak iskelet daha sonra kemikleşerek bilinen omurgaya dönüşür.

nöromast [neuromast] Genellikle balıkların yanal çizgisi ve bunu oluşturan tüp sisteminde cupula denilen jölemsi bir madde içerisinde yer alan titreşim ve hareketleri algılayan tüylü hücre grupları.

nöron [neuron] Çekirdekli bir gövdeyle protoplazma uzantıları (dentritler) ile silindir eksenden (akson) oluşan sinir hücresi.

nörotoksin [neurotoxin] Sinir sistemini etkileyen kimyasal (ağılı - zehirli madde).

nöston [neuston] Su yüzeyi tabakasında (ilk 20-25 cm’lerde) bulunan küçük ve orta büyüklükteki yüzer-gezer organizmalar.

nöston kızağı [neuston-catamaran] Nöston organizmalarını toplamaya yarayan ve gemiden çekilen ağlı yüzer kızak.

nötilus [Nautilus] ® Nautilus.

nötr [neutral] H⁺ ve OH^- iyon konsantrasyonlarının birbirine eşit olması hali.

nötralizm [neutralism] Her iki organizmanın birbirinden etkilenmemesi (0 0). ® Tarafsızlık.

nötrleştirme [neutralization] Baz ve asit etkisini giderme.

NTZ (kıs) [no take zone, no take reserve, marine protected area] ® Deniz koruma alanı.

Nuh tarağı [ark clam, arch] ® Arca noae.

nukleus [nucleus] ® Çekirdek.

numune [sample] ® Örnek.

nüfusa eşdeğer [population equivalent] Genel anlamda, birey başına çevreye verilen besin maddeleri yüküdür (BOD, COD, N, P vs). Atık su arıtma tesisleri, işletmelerinde kirlilik yükünün belirtilmesinde kullanılır.

nütrient(ler) [nutrient(s)] Besleyici madde(ler). Gübre(ler). ® Besin tuzu.